خلاصه ای از برگزاری دومین نکوداشت

اهداف اصلی برگزاری نکوداشت مفاخر میراث فرهنگی:

• میراث بانی از میراث داران فرهنگی
• معرفی دانش و باور معنوی فرهنگی نشات گرفته از چهار دهه فعالیت در عرصه میراث فرهنگی در دوران انقلاب اسلامی
• زمینه سازی برای تداوم حفظ داشته­های غنی فرهنگی ایران اسلامی
• شناخت و ارج گذاری خادمان و سرآمدان حفاظت از میراث فرهنگی ایران اسلامی
• الگوسازي ملموس  و ارزشمند  براي نسل جوان و متخصص حوزه میراث فرهنگی
• توسعه اميد به آينده در اذهان نسل حاضر بویژه جوانان
• زمينه سازي براي انتقال دانش و تجارب بین نسلی ميراث فرهنگي

سخنرانی

دکتر علی دارابی

 قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی

گذر تاریخ در این سرزمین شاهد مردمانی بوده است که شمول رحمت الهی را بر زندگی خود با خلق آثاری، تبلور داده که امروز برای ما، نه آن آثار، بلکه روایت نهان در آن، میراث فرهنگی نام گرفته است. مردمانی که باورشان از فیض و ارزش­های الهی را در قالب آثاری تبیین و تجسم کرده­اند که امروز به عنوان مصادیق هویت و فرهنگ این سرزمین به ما به امانت رسیده است.

     وقتی از میراث فرهنگی سخن می­گوئیم مرادمان همه چیزهای ارزشمندی است که به فرهنگ یک ملت تعلق دارد و این چیزها حاصل زندگی و تلاش مردمی است که در گذشته زندگی کرده­اند و آن ارزش­ها را از نسلی به نسل دیگر منتقل کرده اند.

    صحنه زندگی، علم، ادب و هنر ایران زمین تبلور و تجسم حضور مردان و زنان بزرگی است که در طی ادوار مختلف تاریخ، ایمان، علم و عمل را به هم پیوند زده و “تداوم“ و “قوام“ را در زیست مادی و معنویشان معنا بخشیده­اند.

       زیست متعالی در این سرزمین نیازمند پیوندی پویا بین گذشته و حال است این زیست کیفی نیازمند انتقال باور، دانش، علوم و تجربه از گذشته تا به امروز است. مظاهر این انتقال همان است که امروز میراث فرهنگی می­نامیم. این مظاهر تا “خوانش“ نشوند “تداوم“ نمی­یابند و تا “روایت“ نشوند “قوام“ نمی­یابند. باری این “خوانش“ و “روایت“ این “تداوم“ و “قوام“ کار انسان های عادی و فعل روزمره نیست. مردان و زنانی را می­خواهد که به مرتبه­ای از وجود رسیده باشند که قدرت خوانش فیض جاری در زمان را دارا و به مرتبه­ای از بروز و ظهور رسیده باشند که آنرا روایت کنند.

        آری اینان همان بزرگانی هستند که از جهد، تلاش و ایثار بسیار در عرصه فرهنگ، علم و دانش به اجتهاد عملی و نظری رسیده­اند. این مفاخر نمادهایی زنده­ از پویایی یک ملت در مسیر شناخت و حفظ فرهنگ خود محسوب می شوند.

     این مفاخر معاصر، حلقه اتصال گذشته و آینده­اند. زنان و مردانی که هر یک سهمی مهم در تکوین دانش، زیست جوامع و توسعه فرهنگی داشته­اند. اینان مرارت­ها و زحمات زیادی را به جان خریده­اند تا چراغ فروزان و مشعل­دار راه سایر انسان­ها باشند. بسیاری از ناشناخته­ها را شناسایی کرده­اند و به پرسش­های زیادی پاسخ
داده­اند تا دنیای مجهولات را برای ما معلوم نمایند.

    آسمان علم و فرهنگ، دانش و خرد ایران زمین پر از چنین مفاخر و ستاره­گانی است و روشن است وقتی از ایران عزیز سخن می­گوئیم و از مجد، عظمت، تمدن، تاریخ و فرهنگ آن با افتخار یاد می­کنیم. یعنی از حکیم توس به بلندای شاهنامه، به بزرگی حافظ و سعدی  از زکریای رازی، بوعلی سینا، رودکی و ملاصدرا و از عظمت مولانا، خواجه نصیر، ابوریحان و فارابی می­گوئیم. این پهنه و قلمرو ایران فرهنگی بزرگ است که مرزها را در نوردیده است.  از ایران با سابقه 7000 ساله که به قدمت تاریخ پهلو می­زند می­گوئیم.

     فرهنگ و تمدن ایران در طول تاریخ همواره پویا، مانا و سازنده بوده­است. مهم­ترین نشانه آن همین است که از بسیاری از اقوام و ملل کهن جهان، اثری بر جای نمانده است اما ایران در برابر حوادث گوناگون روزگار، «پایدار و سرافراز» مانده است.  سرزمین ایران، مردان و زنانی را به بزرگی و شایستگی به خود دیده که تاثیر حضورشان تا به امروز جاری است. این بزرگی، امروز در قامت مردان و ایثارگرانی چون حاج قاسم سلیمانی تبلور یافته که «حافظ یک ملت­اند» و «حافظه تاریخی جامعه» را مشحون از حضورشان می­کنند.

     تکریم مفاخر، ادای دین به سرمایه­های ملی و اجتماعی جامعه خودمان است.  الگوها و اسوه­هایی که به مثابه «حافظه تاریخی یک ملت اند».

      گذشته را چراغ راه آینده خوانده­اند زیرا ملتی که گذشته خود را نشناسد، آینده­ای نخواهد داشت. ملتی که تاریخ، سرنوشت و پیشینه خود را نشناسد دچار بی­هویتی و گسست فرهنگی و بی­قانونی می­شود. چرا که گذشته حافظه تاریخی یک ملت است. جامعه بدون حافظه تاریخی «جامعه­ای در حالت تعلیق» است.

    معاونت میراث فرهنگی با این نگاه و رویکرد “نخستین آئین نکوداشت مفاخر میراث فرهنگی ایران زمین“ را برگزار می­کند. با این هدف که فرهنگ قدرشناسی، برصدر نشاندن مفاخر، معرفی اسوه­های حقیقی برای جامعه و قدردانی و تجلیل از خدمات و تلاش­های آنان را به سهم خود ادای وظیفه نماید و چه نیکو و پسندیده است که تکریم و اعزاز آنان در زمان حیات پربار خودشان باشد.

بدین منظور و در آغاز راه، کمیته بررسی و انتخاب «مفاخر» از میان ده­ها چهره، استاد و فرزانگانی که عمدتاً حوزه کاری و فعالیت آنها در حوزه میراث فرهنگی بوده است  برای نخستین دوره 12 تن را برگزیده است. از میان  همه سرآمدان و مفاخر در گستره علوم مرتبط با حوزه میراث فرهنگی اعم از باستان­شناسی، معماری، مرمت، علوم اجتماعی و علوم انسانی، گزینش و انتخاب تعداد محدود امری صعب و دشوار است. بی تردید دوره های بعدی فرصتی برای تجلیل از سایر مفاخر و سرآمدان خواهد بود.